logo ontwerplab

broedend zand

onderzoek naar de sociaal-ruimtelijke praktijken in een na-oorlogse wijk
tilburg
2013

In broedend zand is de relatie tussen de fysieke stedenbouwkundige vorm van de naoorlogse wijk 't Zand in Tilburg en het sociale gebruik van verschillende plekken en voorzieningen door de diverse groepen in deze wijk onderzocht. Hierbij staan de leefomgeving, de aansluiting op de leefwerelden van de verschillende inwoners en de publieke ruimten centraal. Door middel van thematische kaarten zijn patronen van sociaal-ruimtelijk gebruik zichtbaar gemaakt. Zo toont de kaart Verborgen economie de grote ondernemersgeest van de bewoners van de wijk die onzichtbaar blijft vanaf het openbare domein. En laat de kaart Publieke domeinen de plekken oplichten waar sprake is van gelijktijdig gebruik door verschillende groepen. Dagelijkse en minder dagelijkse routines leiden op deze plekken tot geplande, incidentele, kortstondig of langdurige contacten waardoor hier een vorm van publieke vertrouwdheid ontstaat, een vertrouwde omgang met vreemden.

Deze thematische kaarten hebben op hun beurt geresulteerd in een vijftal denkrichtingen voor de toekomst van de naoorlogse wijk. Zo wordt in Groen grid voorgesteld het aanwezige vele, maar versnipperde, groen om te vormen tot een robuust netwerk. Dit netwerk bestaat uit een aantrekkelijke groene buitenruimte welke uitnodigt tot gemeenschappelijke activiteiten en bijdraagt aan verbinding tussen bewoners onderling en hun wijk. Het groen wordt geactiveerd en krijgt een programma afgestemd op de behoefte van de direct omwonenden – bijvoorbeeld een moestuin, avonturenheuvel of horecapaviljoen – zodat zij zich kunnen vereenzelvigen met hun directe leefomgeving. In Collectieve tuin wordt voorgesteld om specifieker om te gaan met de open ruimten in de typische stempel bebouwing: adopteer-een-hof. Omwonenden bepalen samen met de ‘adoptieouder’ (woningcorporatie) de inrichting en maken afspraken over beheer en schoonmaak. Op deze manier ontstaat er een sterke binding van de omwonenden met haar directe leefomgeving. Deze en drie andere denkrichtingen schetsen een beeld waarin het sociale gebruik een symbiose aangaat met de fysieke leefomgeving en de bewoner zich weer kan herkennen en verhouden tot zijn wijk als een thuis.

http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited1.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited2.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited3.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited4.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited5.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited6.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited7.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited8.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited9.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited10.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited11.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited12.jpg
http://www.ontwerplab.nl/files/gimgs/th-33_tilburg-tzand_web_160111_broedendzand-revisited13.jpg